Weerbare mannen in Zegwaart, 1784
Ronald Grootveld
Zoetermeer, 1994
Inleiding
De Staten van Holland en West-Friesland namen op 18 november 1784 het besluit om "volgens het gebruik van vroegere tijden de opgezeetenen ten plattelanden in de wapenoeffening te doen onderwijzen en daartoe van behoorlijk geweer [te] voorsien, de vermogende ten hunnen kosten en de onvermogende door het furneeren van denzelven". De plaatselijke besturen werden dan ook aangeschreven met het verzoek om lijsten te maken van de weerbare mannen tussen de 18 en 60 jaar oud en daarbij aan te geven of die lieden over geweren of andere wapens beschikten en of zij eventueel vermogend waren om een wapen te kunnen aanschaffen.
Het bestuur van Zegwaart deed de lijst op 22 en 23 november 1784 opstellen en volgde bij het opnemen der namen de gebruikelijke route door het dorp, namelijk de route die ook bij het innen van belastingen en dergelijke gebruikt werd. Helaas zijn de aangegeven nummers niet zoals gebruikelijk de huisnummers maar slechts volgnummers van het aantal weerbare mannen.
In totaal werden 250 weerbare mannen geteld, maar hieronder bevonden zich ook 39 zogenaamde thuisliggers of kostgangers die "onder een andere moogenheid" behoorden en dus niet opgeroepen konden worden. Dit betrof dorsers of andere (tijdelijke) arbeiders, afkomstig van buiten de provincie Holland. Daarnaast noemde Zegwaart de dokter, twee chirurgijns en drie watermolenaars nadrukkelijk als inbegrepen in het geheel van weerbare mannen. Samen hadden de 211 weerbaren een snaphaan, twee degens en een hartsvanger en waren 79 van hen in staat om zelf een geweer aan te schaffen.
De hierachter opgenomen bewerking van de lijst is ontleend aan het notulenboek van schout, schepenen en ambachtsbewaarders van Zegwaart (Oud Archief Zegwaart nr 4). Alle gegevens hieruit zijn overgenomen en aangevuld met een index op familienamen.
* is de aanduiding voor een thuislegger of kostganger, dus een niet-Hollandse arbeider
V duidt aan of iemand in het vermogen was om zelf een geweer aan te schaffen.
Lijst van weerbare mannen tussen 18 en 60 jaar
Dorp noordzijde
1. Benjamin van Meel V
2. Leendert Kerklaan
3. Cornelis Kerklaan
4. Leonardus Franken V
5. Johannes Kindt, gaarder van 's lands imposten, een hardvanger V
6. Simon Waltman
7. Arij Borreboom
8. Jan Marcus Geurs
9. Barend Korssen
(10). Pieter Muijden, schoolmeester, geëxcuseerd als weerbare man
10. Johannes Kok, ondermeester
11. Klaas Gommertse V
12. Gerrit Gommertse
13. Dirk de Wandel V
14. Jan Willemsz van der Wal V
15. Hendrik Breugom, knecht van Jan Willemsz van der Wal
(16). Abraham Maas, Remonstr. predikant, geëxcuseerd als weerb. man
16. Herbertus Johannes Vonk, schout, een degen V
17. Jan van Elswijk
18. Jan de Blom
19. Thomas Keemskerken
20. Willem van Leeuwen, gerechtsbode
21. Pieter Bos de jonge V
22. Leendert Geuman
23. Hendrik van Meenen
24. Klaas Zaal
25. Gijsbert Jansz Weigergank
26. Michiel Warnis Kooning V
27. Arij de Keijzer, knecht van Michiel Warnis Kooning
28. Arij Nieuwkoop, schepen V
29. Leender Anth. J. Kortebrand V
30. Johannes de Jong, medicina doctor, een degen V
31. Willem Dullemans V
32. Johannes Vermont, knecht van Willem Dullemans
33. Dirk van Dijk
34. Gerrit Sijdenbos
35. Jan Broekmeijer
36. Hendrik Oldendorp
37. Meijer Reijers*
38. Reinier van der Horst*
39. Cornelis Mol*
40. Laurens Hemmerik, een snaphaan
41. Aalbert Gerritsz Jonkers
42. Jan van der Gaag V
43. Josua van Meel
44. Aart van Leeuwen
45. Pieter Koorevaar
46. Barend Keijser
47. Aart Nederveld
Dorp zuidzijde
48. Pieter Huige Visser, schepen V
49. Bernardus van Alphen, knecht van Pieter Huige Visser V
50. Pieter Starreveld
51. Cornelis van Geest
52. Gerrit van Stippen*
53. Pieter Dros V
54. Johannes van Schelle, chirurgijn V
55. Hermanus de Vriese V
56. Bernardus Deiters V
57. Gijsbert van der Maat V
58. Simon van der Lee, knecht van Gijsbert van der Maat
59. Jan IJdo V
60. Arend Vroegop, knecht van Jan IJdo V
61. Pieter van der Spek, knecht van Jan IJdo
62. Hendrik Schaaper
63. Pieter Smits*
64. Gerardus van der Giesen
65. Willem Wijnen
66. Dirk Korstiens*
67. Willem Korstiens*
68. Krijn Overgaauw, kroosheemraad V
69. Johan Fredriks*
70. Jan Barend Grondman*
71. Philippus Surrig*
72. Philippus de Vos V
73. Jan Nijding, schepen V
74. Pieter van 't Houdt V
75. Jacobus Meijer, knecht van Pieter van 't Houdt
76. Matthijs van Baakum V
77. Klaas van Straaten
78. Pieter van der Stap, thuislegger
79. Pieter de Vroom
80. Arij Goethart
81. Klaas van der Chijs V
82. Job van Smeerdijk V
83. Jacob van Weezelenburg, knecht van Job van Smeerdijk
84. Arij van Hees
85. Laurens Bonifaas
86. Jan van de Weetering
87. Pieter van Leeuwen
88. Cornelis Molenaer
89. Cornelis van der Togt V
90. Klaas Groenenboom, klapwaker
91. Adrianus van Rijs V
92. Hendrik van Rijs, knecht van Adrianus van Rijs
93. Abram Hartenos
94. Pieter Broer V
95. Pieter Verkaden, brandmeester V
96. Francois van Harmelen, chirurgijn V
97. Gerbrand Sigmond V
98. Huibert Haak
99. Cornelis van Rijs
100. Cornelis van Rijs de jonge
101. Klaas Meijer
102. Jan Soet
103. Cornelis Breugom
104. Bernardus Lengkeek
Zegwaartseweg Buitenweg
105. Hendrik, thuislegger en bovenlander, wilde naam niet opgeven
106. Anthonij, thuislegger en bovenlander, wilde naam niet opgeven
107. Leendert Dekker
108. Dirk Eking
109. Dirk Maas, schepen V
110. Pieter van der Spek, knecht van Dirk Maas
111. Willem Wijntje, knecht van Leendert van Dijk
112. Bart Helders
113. Hendrik Zwager
114. Willem Zwager*
115. Gerrit Anink*
116. Jan Leisje
117. Cornelis Noordhoek V
118. Evert van Wensveen
119. Jan Kooke
120. Willem Wigmeijer*
121. Joost van den Hoek V
122. Gijsbert Baars, knecht van Joost van den Hoek
123. Pieter Buis V
124. Dirk Staat, knecht van Pieter Buis V
125. Hendrik van Leeuwen*
126. Jan Ernst*
127. Hendrik Giesselmeijer
128. Gerrit Kropman*
129. Jan Hanekamp*
130. Willem Tuisen*
131. Jacob Lindeman
132. Arij Hogendijk V
133. Aart Hogendijk V
134. Gerrit Hendrik Verberg
135. Willem Pool*
136. Harmen Schuurman*
137. Klaas van der Kraan
138. Steeven Visser*
139. Hendrik Meijer*
140. Jacob van Ditten, kroosheemraad V
141. Jacob Stiefaart, knecht van Jacob van Ditten
142. Hendrik de Munnik V
143. Arij Verhorst, knecht van Hendrik de Munnik
144. Hendrik Walboom*
145. Cornelis Post V
146. Andries de Rooij, knecht van Cornelis Post
147. Gijsbert van Kampen
148. Jan Hendrik*
149. Barend Laken*
150. Jan Vork V
151. Jan van den Bos, knecht van Jan Vork
152. Hendrik Visser
Den Hoorn Buitenweg
153. Cornelis Klos
154. Louwrens Olij
155. Cornelis Starreveld
156. Dirk van Straaten
157. Willem Persoon
158. Hendrik Scholte
159. Jan Hendrik Barninghuis, knecht van Hendrik Scholte
160. Jan de Lange V
161. Aart de Blooij
Leidsewallen
162. Arij Starreveld, watermolenaar Palensteinse polder
163. Paulus van Meel V, watermolenaar Palensteinse polder
164. Christiaan de Graaf, knecht van Paulus van Meel
165. Willem van Leeuwen, watermolenaar Palensteinse polder
166. Maarten Pronk V
167. Jan Cornelisz van der Wal V
168. Evert Versteeg
169. Klaas van der Togt V
170. Dirk van der Togt V
Katwijk in de Veur
171. Krijn Vlaardingerbroek
172. Cornelis Vlaardingerbroek
173. Laurens Vermeer
174. Joris Rijvers
175. Maarten Lammerlaan
Delftsewallen
176. Cornelis van der Spek
177. Jacobus van der Wal, president schepen V
178. Jan van Dijk, knecht van Jacobus van der Wal
179. David Buiteweg
180. Leendert van der Vree
Reguliersdam
181. Dirk Heijman
Molenweg Droogmaking
182. Cornelis Cornz v.d. Wal V
183. Harmen Landsman
184. Joseph Schertoske*
185. Cornelis de Blom, ambachtsbewaarder V
186. David de Neit, knecht van Cornelis de Blom V
Rokkeveen
187. Krijn Jansz van Welle
188. Cornelis Maaskant, molenmeester V
189. Jacob Hazerswoude, knecht van Cornelis Maaskant
190. Gerrit van der Woert
191. Dirk in 't Vink*
192. Lucas Meij*
193. Lodewijk Koppers*
194. Hendrik Mekelenburg*
195. Coenraad Corte*
196. Jacob Cornelisz Overvliet V
197. Jan Swiep, knecht van Jacob Cornelisz Overvliet
198. Cornelis van den Berg, schepen V
199. Simon Buitendijk
200. Aalbregt van Adrichem
201. Gerrit van Santen*
202. Jacobus Overvliet, ambachtsbewaarder V
203. Daniel Stillebroer, knecht van Jacobus Overvliet
204. Arij van Dam
205. Jurrie Pijpers
206. Willem Ravesteijn
207. Simon Jongste, kroosheemraad V
208. Arij de Jong, knecht van Simon Jongste
Den Hoorn Binnenweg
209. Jan Siepe
210. Maarten Roodenburg V
211. Maarten Versijde, knecht van Maarten Roodenburg
212. Wessel Geuskens
213. Pieter Peeters
214. Arij Post, knecht van de weduwe van Philip Qualm
215. Gileam de Nek*
216. Bernardus Meers*
217. Gerrit Sluiter*
218. Cornelis Cappel
219. Johannis Tuller
220. Teunis de Vos
221. Simon Siere, weesman V
222. Jan de Vogel, knecht van Simon Siere
223. Lambert de Wit, schotkerver V
224. Joh. Fredrik Corrino, knecht van Lambert de Wit
225. Jacob van Geil V
226. Jan van Schie, knecht van Jacob van Geil
227. Klaas van Hijzelendoorn V
228. Pieter de Bruin, knecht van Klaas van Hijzelendoorn
Duikerse brug (Bleiswijkseweg)
229. Cornelis Visser V
230. Arij Visser V
231. Jacobus Visser V
Zegwaartseweg Binnenweg
232. Jacob Rijsdijk, kroosheemraad V
233. Arij van der Meijde, knecht van Jacob Rijsdijk
234. Leendert Vrijenhoek
235. Pieter Overvliet, molenmeester V
236. Leendert van der Els, knecht van Pieter Overvliet
237. Cornelis Lugtigheid V
238. Arij Lugtigheid V
239. Jan Rodenburg V
240. Willem Schippers, knecht van Jan Rodenburg
241. Jacobus Siere, kroosheemraad V
242. Cornelis de Blanken, knecht van Jacobus Siere
243. Arij Qualm
244. Jacobus van der Prijtis, knecht van Jan Klapwijk
245. Simon Brugman, thuislegger
246. Arij 't Hart V
247. Leendert den Brave
248. Cornelis den Brave
249. Cornelis van der Touw
250. Arij Kriek, knecht van Cornelis van der Touw
Index op familienamen
Nr Voornaam Familienaam
105. Hendrik thuislegger en bovenlander, wilde naam niet opgeven
106. Anthonij thuislegger en bovenlander, wilde naam niet opgeven
200. Aalbregt van Adrichem
49. Bernardus van Alphen, knecht van Pieter Huige Visser V
115. Gerrit Anink*
76. Matthijs van Baakum V
122. Gijsbert Baars, knecht van Joost van den Hoek
159. Jan Hendrik Barninghuis, knecht van Hendrik Scholte
198. Cornelis van den Berg, schepen V
242. Cornelis de Blanken, knecht van Jacobus Siere
185. Cornelis de Blom, ambachtsbewaarder V
18. Jan de Blom
161. Aart de Blooij
85. Laurens Bonifaas
7. Arij Borreboom
151. Jan van den Bos, knecht van Jan Vork
21. Pieter Bos de jonge V
248. Cornelis den Brave
247. Leendert den Brave
103. Cornelis Breugom
15. Hendrik Breugom, knecht van Jan Willemsz van der Wal
35. Jan Broekmeijer
94. Pieter Broer V
245. Simon Brugman, thuislegger
228. Pieter de Bruin, knecht van Klaas van Hijzelendoorn
123. Pieter Buis V
199. Simon Buitendijk
179. David Buiteweg
218. Cornelis Cappel
81. Klaas van der Chijs V
224. Joh. Fredrik Corrino, knecht van Lambert de Wit
195. Coenraad Corte*
204. Arij van Dam
56. Bernardus Deiters V
107. Leendert Dekker
33. Dirk van Dijk
178. Jan van Dijk, knecht van Jacobus van der Wal
140. Jacob van Ditten, kroosheemraad V
53. Pieter Dros V
31. Willem Dullemans V
108. Dirk Eking
236. Leendert van der Els, knecht van Pieter Overvliet
17. Jan van Elswijk
126. Jan Ernst*
4. Leonardus Franken V
69. Johan Fredriks*
42. Jan van der Gaag V
51. Cornelis van Geest
225. Jacob van Geil V
22. Leendert Geuman
8. Jan Marcus Geurs
212. Wessel Geuskens
64. Gerardus van der Giesen
Nr Voornaam Familienaam
127. Hendrik Giesselmeijer
80. Arij Goethart
12. Gerrit Gommertse
11. Klaas Gommertse V
164. Christiaan de Graaf, knecht van Paulus van Meel
90. Klaas Groenenboom, klapwaker
70. Jan Barend Grondman*
98. Huibert Haak
129. Jan Hanekamp*
96. Francois van Harmelen, chirurgijn V
246. Arij 't Hart V
93. Abram Hartenos
189. Jacob Hazerswoude, knecht van Cornelis Maaskant
84. Arij van Hees
181. Dirk Heijman
112. Bart Helders
40. Laurens Hemmerik, een snaphaan
148. Jan Hendrik*
227. Klaas van Hijzelendoorn V
121. Joost van den Hoek V
132. Arij Hogendijk V
133. Aart Hogendijk V
38. Reinier van der Horst*
74. Pieter van 't Houdt V
59. Jan IJdo V
208. Arij de Jong, knecht van Simon Jongste
30. Johannes de Jong, medicina doctor, een degen V
207. Simon Jongste, kroosheemraad V
41. Aalbert Gerritsz Jonkers
147. Gijsbert van Kampen
19. Thomas Keemskerken
46. Barend Keijser
27. Arij de Keijzer, knecht van Michiel Warnis Kooning
3. Cornelis Kerklaan
2. Leendert Kerklaan
5. Johannes Kindt, gaarder van 's lands imposten, een hardvanger V
244. Jan Klapwijk (de knecht van -)
153. Cornelis Klos
10. Johannes Kok, ondermeester
119. Jan Kooke
26. Michiel Warnis Kooning V
45. Pieter Koorevaar
193. Lodewijk Koppers*
9. Barend Korssen
66. Dirk Korstiens*
67. Willem Korstiens*
29. Leender Anth. J. Kortebrand V
137. Klaas van der Kraan
250. Arij Kriek, knecht van Cornelis van der Touw
128. Gerrit Kropman*
149. Barend Laken*
175. Maarten Lammerlaan
183. Harmen Landsman
160. Jan de Lange V
58. Simon van der Lee, knecht van Gijsbert van der Maat
44. Aart van Leeuwen
125. Hendrik van Leeuwen*
87. Pieter van Leeuwen
165. Willem van Leeuwen, watermolenaar Palensteinse polder
Nr Voornaam Familienaam
20. Willem van Leeuwen, gerechtsbode
116. Jan Leisje
104. Bernardus Lengkeek
131. Jacob Lindeman
238. Arij Lugtigheid V
237. Cornelis Lugtigheid V
(16). Abraham Maas, Remonstrants predikant, geëxcuseerd als weerbare man
109. Dirk Maas, schepen V
188. Cornelis Maaskant, molenmeester V
57. Gijsbert van der Maat V
1. Benjamin van Meel V
43. Josua van Meel
163. Paulus van Meel V, watermolenaar Palensteinse polder
23. Hendrik van Meenen
216. Bernardus Meers*
192. Lucas Meij*
233. Arij van der Meijde, knecht van Jacob Rijsdijk
75. Jacobus Meijer, knecht van Pieter van 't Houdt
139. Hendrik Meijer*
101. Klaas Meijer
194. Hendrik Mekelenburg*
39. Cornelis Mol*
88. Cornelis Molenaer
(10). Pieter Muijden, schoolmeester, geëxcuseerd als weerbare man
142. Hendrik de Munnik V
47. Aart Nederveld
186. David de Neit, knecht van Cornelis de Blom V
215. Gileam de Nek*
28. Arij Nieuwkoop, schepen V
73. Jan Nijding, schepen V
117. Cornelis Noordhoek V
36. Hendrik Oldendorp
154. Louwrens Olij
68. Krijn Overgaauw, kroosheemraad V
196. Jacob Cornelisz Overvliet V
202. Jacobus Overvliet, ambachtsbewaarder V
235. Pieter Overvliet, molenmeester V
213. Pieter Peeters
157. Willem Persoon
205. Jurrie Pijpers
135. Willem Pool*
214. Arij Post, knecht van de weduwe van Philip Qualm
145. Cornelis Post V
244. Jacobus van der Prijtis, knecht van Jan Klapwijk
166. Maarten Pronk V
243. Arij Qualm
214. Philip Qualm (de knecht van de wed. -)
206. Willem Ravesteijn
37. Meijer Reijers*
91. Adrianus van Rijs V
100. Cornelis van Rijs de jonge
99. Cornelis van Rijs
92. Hendrik van Rijs, knecht van Adrianus van Rijs
232. Jacob Rijsdijk, kroosheemraad V
174. Joris Rijvers
239. Jan Rodenburg V
210. Maarten Roodenburg V
146. Andries de Rooij, knecht van Cornelis Post
201. Gerrit van Santen*
Nr Voornaam Familienaam
62. Hendrik Schaaper
54. Johannes van Schelle, chirurgijn V
184. Joseph Schertoske*
226. Jan van Schie, knecht van Jacob van Geil
240. Willem Schippers, knecht van Jan Rodenburg
158. Hendrik Scholte
136. Harmen Schuurman*
209. Jan Siepe
241. Jacobus Siere, kroosheemraad V
221. Simon Siere, weesman V
97. Gerbrand Sigmond V
34. Gerrit Sijdenbos
217. Gerrit Sluiter*
82. Job van Smeerdijk V
63. Pieter Smits*
102. Jan Soet
110. Pieter van der Spek, knecht van Dirk Maas
61. Pieter van der Spek, knecht van Jan IJdo
176. Cornelis van der Spek
124. Dirk Staat, knecht van Pieter Buis V
78. Pieter van der Stap, thuislegger
162. Arij Starreveld, watermolenaar Palensteinse polder
155. Cornelis Starreveld
50. Pieter Starreveld
141. Jacob Stiefaart, knecht van Jacob van Ditten
203. Daniel Stillebroer, knecht van Jacobus Overvliet
52. Gerrit van Stippen*
156. Dirk van Straaten
77. Klaas van Straaten
71. Philippus Surrig*
197. Jan Swiep, knecht van Jacob Cornelisz Overvliet
89. Cornelis van der Togt V
170. Dirk van der Togt V
169. Klaas van der Togt V
249. Cornelis van der Touw
130. Willem Tuisen*
219. Johannis Tuller
134. Gerrit Hendrik Verberg
143. Arij Verhorst, knecht van Hendrik de Munnik
95. Pieter Verkaden, brandmeester V
173. Laurens Vermeer
32. Johannes Vermont, knecht van Willem Dullemans
211. Maarten Versijde, knecht van Maarten Roodenburg
168. Evert Versteeg
191. Dirk in 't Vink*
230. Arij Visser V
229. Cornelis Visser V
152. Hendrik Visser
231. Jacobus Visser V
48. Pieter Huige Visser, schepen V
138. Steeven Visser*
171. Krijn Vlaardingerbroek
172. Cornelis Vlaardingerbroek
222. Jan de Vogel, knecht van Simon Siere
16. Herbertus Johannes Vonk, schout, een degen V
150. Jan Vork V
72. Philippus de Vos V
220. Teunis de Vos
180. Leendert van der Vree
Nr Voornaam Familienaam
55. Hermanus de Vriese V
234. Leendert Vrijenhoek
60. Arend Vroegop, knecht van Jan IJdo V
79. Pieter de Vroom
182. Cornelis Cornz v.d. Wal V
177. Jacobus van der Wal, president schepen V
14. Jan Willemsz van der Wal V
167. Jan Cornelisz v.d. Wal V
144. Hendrik Walboom*
6. Simon Waltman
13. Dirk de Wandel V
86. Jan van de Weetering
83. Jacob van Weezelenburg, knecht van Job van Smeerdijk
25. Gijsbert Jansz Weigergank
187. Krijn Jansz van Welle
118. Evert van Wensveen
120. Willem Wigmeijer*
65. Willem Wijnen
111. Willem Wijntje, knecht van Leendert van Dijk
223. Lambert de Wit, schotkerver V
190. Gerrit van der Woert
24. Klaas Zaal
113. Hendrik Zwager
114. Willem Zwager*