Bewerker: Teun van der Vorm (m.m.v. Ronald Grootveld)
(fol. 1 "voorblad")
(fol. 1v)
<leeg>
(fol. 2)
Instructie voorden gheenen die hem informeren zullen opt ongebruyck vande landen ende andere onroerende goederen in Hollandt gelegen.
Inden eersten sullen de voors. commissarissen nemen inspectie oculaer vanden landen ofte polders die onder water noch leggen ofte onlancx vuyten water gecommen zyn ende daer van maecken sommier verbael.
Item sullen vuyt elcken polder hooren vyff ofte ses vande notabelste personen ende den zelven by eede affvragen op wat jaer ende tyt het ongebruyck begonst ende gecesseert es.
Item sullen den zelven mede affvragen wat elcke margen landts inde zelve polder ymmers het meerdedeel vandien in huyre plegen te gelden voorden jaere xvc Lxxii (1572) soe veele de zelve zedert tvoors. ongebruyck gegouden hebben ofte geldende zyn.
Item wat op elcke margen nae tvoors. ongebruyck ommegeslaegen ofte betaelt es tot reparatie van molens caeden dycken ende andere reele lasten.
Aldus gedaen inden Haege in volle vergaderinge vande Staeten van Hollandt den iiden (2den) mey xvc acht ende tseventich (1578). Onder staet gescreven. Ter ordonnancie vande Staten. Bij myn, geteyckent, De Rechtere.
(fol. 2v)
<leeg>
(fol. 3)
Die Schouten ende ambochtbewaerders van Segwaert ende van Soetermeer werden veraduerteert dat tot Hazerswoude gecomen zyn twie commissarisen omme hen te informeren opte articulen hier by gevoucht daeromme de schout ofte een ambochtbewaerder mit vijff off zes vanden notabelsten vuyt den dorpe sullen passen opten x-en (10den) deser maent Junij namiddage ofte den xi-en (11den) smergens hen zelven t Hazerswoude te vinden omme byden voors. commissarissen gehoort ende geexamineert te werden opte voors. articulen. Actum tot Hazerswoude den ix-en (9den) juny xvc Lxxviii (1578).
(fol. 3v)
<leeg>
(fol. 4)
Antwoordt ende verclaringe by eede gedaen by die schout amboochtsbewaerders ende notabelste vanden amboochte van Segwaerdt opte articulen hem luijden by mijn E. heren die commissarissen over gesonden.
Inden eersten begonde t ongebruijck vande landen te comen gelegen inden Binnewech, twelck vuijt waterende es mit sommigen dorpen van Schielandt inden jare xvc vier ende tseventich (1574), soe dat doort insteken van dijcken, caden ende andere diergelijcken die selve landen onder water gevloeyt zyn. Ende den jare xvc Lxxiiii (1574), Lxxv (1575) ende sessentseventich (1576) onder water gelegen hebben, soe datter in die jaren geen prouffijten van gecomen en syn. Ende oeck mede grotelicke merckelicke schaden gehat ende geleden hebben. Datter thien off elff vande principaelste ende beste woninghen huys bargen schuijren verbrandt syn. Ende oeck mede grote costen gehadt hebben van schattinge contribuijtien ende andere sware ongelden die gevallen zijn ende noch dagelicxs vallen ende opcomen, waerdeur die selve buyeren alsnoch tot geen verhael en connen comen. Ende inden jare xvc seven ende tseventich (1577) by sint Jansmisse sijen die selve landen eerst boven water gecomen, ende weynich proffyten van gecomen.
Ende inden jare xvc seven ende achtende tseventich (1577, 1578) is elcke jaer op elcke morgen landts inden selve polder gelegen ommegeslagen twie kar. gulden ende twie stuijvers. Ende nochtans deurt insteken van dycken alsvoren en doort ontset der stadt Leyden veel landen verdreven ende verdorven zyn soe datter veel landen tot lasten vande selve polder blijven leggen, omdat sij tongelt nijet waerdich en zijn ende oeck mede die meeste vruchten die opte selve landen inden jare seven ende tseventich stonden omden arbeyt gegeven syn.
(fol. 4v)
Ende angaende wat elcke morgen landts voorden jare Lxxii (72) ende zeder t ongebruijck in huijer gegouden heeft ofte nu ter tyt geldende es, dat is ons onder corectie nyet mogelicken omme te verclaren, overmits dat by ons luijden ofte onsse mede inwoonders weynich landen verhuijert syn geweest anders dan dat nu ter tyt seeckere landen inde selve polder gelegen verhuijert sijn onderom de prysse van twie ofte drie gulden, ende meeren nyet, wetende onsse vyff sinnen, des sou moeten die eygenaers betaelen allen ongelden soe van molengelden, morgengelden, schattingen ende andere contribuijtien die daer omme geslagen sijn off noch van dese jare ommegeslagen sullen worden.